Podczas Konferencji Naukowej „Rolnictwo na terenach górskich i podgórskich” w ramach Jubileuszu 90 rocznicy powstania Górskiej Szkoły Rolniczej w Łososinie Górnej referaty wygłoszą:
Pierwszy wykład
Prof. dr hab. Jan Szarek „Ekologiczna produkcja zwierzęca w terenach górskich i podgórskich”
Prof. dr hab. inż. Jan Szarek w swoją działalność naukową na rzecz praktyki hodowlanej rozpoczął od 1961 r. czyli od ukończenia studiów IIo magisterskich w Wyższej Szkole Rolniczej w Krakowie, w ramach studiów doktoranckich PAN, odbywa praktykę w ZD PAN w Grodźcu Śląskim. W ramach tych studiów podejmuje badania nad oceną wyników krzyżowania bydła pc z dc. Równocześnie prowadzi pomiary zoometryczne bydła pc, którymi obejmuje prawie wszystkie obory wielkotowarowe a zwłaszcza hodowli zarodowej rasy pc na terenie Polski. Uzyskane wyniki były podstawą do opracowania rozprawy doktorskiej w 1968 r. na temat: „ Zmiany w proporcjach ciała zachodzące z wiekiem u bydła pc i ich związek z produkcyjnością mleczną”. Analogicznie rozprawę habilitacyjną wykonuje w oparciu o dane uzyskane z trzech stad hodowli zarodowej bydła nczb (Głogówek, Prudnik i Moszna). Rozprawa habilitacyjna dotyczyła „Genetycznych podstaw doskonalenia cech mięsności u bydła rasy nizinnej czerwonobiałej. Dorobek naukowy profesora obejmuje ogółem 550 prac, a w tym opublikowanych 339. Oryginalnych prac twórczych 157 i 4-ry patenty. Powyższy dorobek naukowy prawie w całości dotyczy prac tzw. stosowanych, które w większości zostały wdrożone do praktyki hodowlanej. W w/w. pracach wykorzystano w dużej mierze zdobycze biologii a zwłaszcza genetyki stosowanej w celu modernizowania metod hodowli dotąd stosowanych i lub też do doskonalenia nowoczesnej technologii produkcji mleka i wołowiny. Te modernizacje dotyczyły doskonalenia czterech ras bydła w Polsce hodowanych (czarno- i czerwono białej , pc i sim). Jako przykłady można wymienić prace:
-opracowanie polowej metody oceny wartości hodowlanej buhajów
-udoskonalenie ras phf czarno i czerwono – białych, pc i sim w zakresie kompleksu cech użytkowości mlecznej i mięsnej na drodze selekcji i krzyżowania, -opracowani założeń zootechnicznych do projektowania ferm produkcji mleka i wołowiny na zasadach technologii przemysłowej ( Zesz. Nauk. Nr 14 i 17 AR Krakowie), -ocenienia przydatności rasy nczb do intensyfikacji produkcji mleka i wołowiny w warunkachpodgórskich, - wyhodowanie angusa stubniańskiego, -opracowanie zasad produkcji wołowiny kulinarnej na użytkach zielonych,
-opracowanie zasad racjonalnego odchowu cieląt(receptura preparatu Pectpolaru,
- opracowanie zasad transportu cieląt i młodego bydła rzeźnego,
-opracowanie zasad produkcji mleka o wysokiej wartości biologicznej, program profilaktyki zapobiegającej mastitis ( skonstruowano detektor mastitis i opatentowano),
- uzasadniono zmianę kierunku hodowli bydła w Polsce z kombinowanej użytkowości na jednostronnie mleczną, oraz z maksymalizowania wydajności na optymalizowanie,
- udowodniono, że celowe jest przejście z doju dwukrotnego na trzykrotny, skracanie długości okresu zasuszenia itp. W/w. wyniki badań były cytowane zarówno w literaturze krajowej jak i zagranicznej, i są przedmiotem wdrażani a do praktyki produkcyjnej .Współpracę profesora z praktyką dokumentuje
Jego działalność w różnego typu organizacjach, zespołach, radach, komitetach, i pełnione w nich
funkcje. Poniżej podano niektóre z nich:
-był i jest nadal członkiem zagranicznym Nowojorskiej Akademii Nauk(USA),
-był i jest nadal ambasadorem honorowym Firmy Wyord Wild Sires z USA,
-jest Honorowym Profesorem Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu,
-jest Zasłużonym Profesorem dla Akademii Rolniczej w Szczecinie,
-był i jest nadal członkiem zagranicznym Słowackiej Akademii Nauk w Nitrze(Republika Słowacji),
-był i jest nadal członkiem Komisji Nauk Rolniczo-Zootechniczno Weterynaryjno-Leśnych Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie i drugą kadencję jest v-ce Przewodniczącym w/w. Komisji, Wyższego,
-był członkiem wieloletnim Komisji Nauk Rolniczych Oddziału PAN w Krakowie,
-był Przewodniczącym Zespołu „Zootechnika” przy Ministrze Szkolnictwa Wyższego,
- był z-cą Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Związku Hodowców Bydła Mięsnego, który powołał w 1995 r. Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego - w jego ramach objął funkcję Przewodniczącego Rady Hodowlanej Oddziału Mazowiecko-Podkarpackiego a następnie Oddziału Polski Południowo-Wschodniej z siedzibą w Boguchwale koło Rzeszowa, którą pełnił przez kilkanaście lat. Obecnie nadal działa w PZH i PBM jako v-ce Przewodniczący tej Rady,
- był konsultantem naukowym AWRSP-OT, a następnie Agencji Nieruchomości Rolnych w Warszawie od 1.VII.1999 r do roku 2004, co umożliwiło mu ścisłą współpracę z 16- toma czołowymi ośrodkami hodowli zarodowej bydła w Polsce a to: OHZ Osiek, SK Stubno, SK Kalników, SK Michałów, SK Janów Podlaski, SK Walewice, SK Iwno, SK Racot, SK Pępowo, SK Posadowo, SK Krasne, SK Nowe Jankowice, SK Nowielice, SK Rzeczna, SK Bielin, KR Kietrz, KHNO „Polan”w Krakowie,
- był członkiem Rady Doradczej RO FAPA w Nowym Sączu i ekspertem FAPA w Warszawie od 1993 r. przez kilka kolejnych lat,
-był członkiem Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa,
- był i jest nadal członkiem Komisji ds. Różnorodności Biologicznej (ginące rasy zwierząt gospodarskich), początkowo przy Centralnej Stacji Hodowli Zwierząt w W-wie(od 1997 r.), a następnie przy Krajowym Centrum Hodowli Zwierząt w W-wie(od 2000 r.) i w Instytucie Zootechniki w Balicach (od 2002 r.), - był członkiem Społecznej Rady Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach k. Krakowa, a także w zakresie szkolenia służby zootechnicznej i inseminacyjnej współpracował z ODR w Boguchwale, Mikołowie, Zgłobicach, Nawojowej itp., - był członkiem Wojewódzkiej Rady ds. Chowu i Hodowli Bydła Mięsnego w woj. tarnowskim od 1996 roku, - był v-ce Przewodniczącym Zarządu Wojewódzkiego Związku Hodowców Bydła Polskiego Czerwonego w Nowym Sączu,
- był z-cą Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki z o.o. SK Stubno(1995-1999),
- był z-cą Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej SK Kalników(1995-1999),
- był wieloletnim członkiem Rady Naukowej ZOO w Lasku Wolskim, a od 1992 r po powstaniu Fundacji Miejski Park i Ogród Zoologiczny w Krakowie –Przewodniczącym Rady Fundacji, nadal,
- był członkiem Rady Programowej Przeglądu Mleczarskiego od 1999 r. i członkiem Rady Programowej Przeglądu Hodowlanego od 1996 r., w drugim przypadku nadal, a od stycznia 2006 r. jest członkiem Rady Konsultacyjnej miesięcznika „Bydło”,
-był członkiem Rady Naukowej Zrzeszenia Pszczelarzy „APIPOL” w Krakowie,
- był członkiem Zespołu Rady Naukowej „Kraków 2000” przy Prezydencie Miasta Krakowa,
- był i jest rzeczoznawcą SITR, 2 kadencje był v-ce Przewodniczącym Zarządu Wojewódzkiego SITR w Krakowie, w 2002 r. ZG SITR przyznał mu za działalność „Złoty Kłos”,
-prowadził i nadal prowadzi upowszechnianie i popularyzowanie wśród hodowców i kadry inżynieryjnej nowoczesnej wiedzy zootechnicznej wygłaszanymi referatami na organizowanych konferencjach naukowo-technicznych, kursach, szkoleniach itp., oraz publikowanie artykułów w prasie fachowej. Na szczególne wymienienie zasługują następujące:
1/ zorganizowanie i prowadzenie w latach 60-tych 2 turnusów Studiów Podyplomowych dla kadry kierowniczej hodowli zarodowej (dyrektorzy i główni hodowcy POZH i PSK), następnie tego samego typu studiów dla kadry zootechnicznej Dolnośląskiej Hodowli Zarodowej w POHZ Szczytna Śląska i dla kadry inżynieryjnej ODR w Mokrzeszowie k. Sandomierza. Studia te poświęcone były doskonaleniu genetycznemu bydła. Aktualnie profesor opracował program studiów podyplomowych z zakresu nowoczesnej technologii produkcji mleka i w cyklu 2 semestralnym przeprowadził dwa turnusy studiów podyplomowych. Na trzeci turnus prowadzi rekrutację kandydatów. Uczestniczyła w nich kadra kierownicza Spółek z o.o. Agencji Nieruchomości Rolnych i kadra inżynieryjna PFZHBM w W-wie. Studia te ukończyło 50 osób.
2/ profesor jako pełnomocnik Rektora AR w Krakowie zorganizował Punkt Konsultacyjny Wydziału Zootechnicznego w Wojniczu k. Tarnowa. Studia inżynierskie a następnie magisterskie ukończylo wielu wybitnych praktyków hodowców.
3/ Na szczególne podkreślenie zasługują Szkoły Zimowe Hodowców Bydła organizowane od 1991 r. Odbyło się ich już 25. Brali w nich udział przedstawiciele nauki i praktyki hodowlanej, co stwarza możliwości maksymalnego wdrażania i upowszechniania wyników badań.
4/ Profesor organizował i szkolił hodowców bydła w ramach programu „Hefer Project International” na terenie 3 gmin Podkarpacia a to: Besko, Zarszyn i Rymanów w okresie 1992 -1995.
Za powyżej pokrótce przedstawioną działalność profesora Jana Szarka na rzecz polskiej hodowli bydła był On wyróżniany m.in. „Odznaką zasłużonego dla polskiego rolnictwa”, „Medalem Zasłużonego dla Ziemi Opolskiej nr 616/86 w roku 1986, Złotą Odznaką za zasługi dla woj. nowosądeckiego nr 29/78, dla Ziemi Krakowskiej nr 19739/1980 r., Targi Bydła w Poznaniu wyróżniły Go „Centaurem”, a ZG SITR w W-wie „Złotym Kłosem”. Slovensky Zvaz Chovatelov w Kosicach przyznał Mu Złotą Odznakę i Dyplom za zasługi w rozwoju współpracy hodowlanej polsko-słowackiej w roku 1998. Odznaczony Złotym, Komandorskim i Oficerskim Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski.
Drugi Wykład
Prof. dr hab. inż. Tadeusz Juliszewski- „Gospodarka górska – współczesne uwarunkowania”
Prezydent Commission Internationale du Genie Rural (CIGR) Prezydent Commission Internationale de l'Organisation Scientifique du Travail en Agriculture (CIOSTA)Dziekan Wydziału Inżynierii Produkcji i Energetyki Uniwersytet Rolniczy
wKrakowie Dyrektor Instytutu Eksploatacji Maszyn, Ergonomii i Procesów Produkcyjnych Przewodniczący Komitetu Ergonomii przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk
Po raz pierwszy w 80-letniej tradycji Międzynarodowej Organizacji Inżynierii Rolniczej i Biosystemowej (fr. Commision Internationale du Genie Rural – CIGR) to Polak - prof. dr hab. Tadeusz Juliszewski - pełnił godność jej prezydenta w latach 2013-2018. Główne cele organizacji powołanej w 1930 roku w Belgii to stymulowanie rozwoju nauki i technologii w dziedzinie inżynierii rolniczej, zachęcenie do kształcenia, szkolenia i mobilności specjalistów, ułatwienie wymiany wyników badań i technologii. „Chciałbym włączyć nasze środowisko w projekty, które są realizowane poprzez UE lub w szerszym wymiarze. Są to analizy związane z globalizacją produkcji i handlu. Po drugie – chciałbym, aby wymiana myśli odbywała się nie tylko poprzez internet, ale poprzez wyjazdy i przyjazdy specjalistów, którzy zajmują się inżynierią rolniczą. Po trzecie – chciałbym zmienić stereotypowe wyobrażenie o inżynierii rolniczej w naszym kraju, jako dziedzinie, która nie jest tylko mechanizacją rolnictwa” – takie są plany nowego prezydenta CIGR. Jak wyjaśnił PAP prof. dr hab. Juliszewski, z CIGR współpracuje od dawna. W latach 2002-2006 pełnił funkcję przewodniczącego jednej z pięciu sekcji technicznych tej organizacji, tj. sekcji o nazwie Zarządzanie, ergonomia i inżynieria systemowa (Management Ergonomics and System Engeneering). Był także przez dwa lata prezydentem Międzynarodowej Komisji ds. Naukowej Organizacji Pracy w Rolnictwie (CIOSTA). Około 90 przedstawicieli różnych krajów ze środowiska inżynierii rolniczej i biosystemowej zagłosowało za jego kandydaturą. Prof. dr hab. Tadeusz Juliszewski jest dyrektorem Instytutu Eksploatacji Maszyn, Ergonomii i Procesów Produkcyjnych na Wydziale Inżynierii Produkcji i Energetyki Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Na swojej uczelni zajmuje się ergonomią w odniesieniu do inżynierii rolniczej. Jest to nauka o relacjach między człowiekiem a maszyną czy technologią wytwarzania. „Funkcjonowanie urządzenia, maszyny, zależy nie tylko od jej konstrukcji, ale i od człowieka, który ją obsługuje. Czyli to, że samolot przewozi ludzi z Waszyngtonu do Warszawy, albo – że samochodem jedziemy z pracy do domu - zależy nie tylko od samochodu i samolotu, ale przede wszystkim od jego operatora – pilota, kierowcy. To, jaka jest wydajność, efektywność, jakie bezpieczeństwo bezpośredniego użytkownika, jak i innych ludzi, na przykład pasażerów podróżujących samolotem – jest zależne od właściwości „elementu ludzkiego”. Chodzi zatem o to, żeby tak dostosować maszynę i środowisko pracy w tej maszynie, aby odpowiadało fizycznym i psychicznym predyspozycjom człowieka. To się niekiedy nazywa słowem antropocentryzm, w języku angielskim mówi się o +human factor in engeneering+, czyli czynniku ludzkim w inżynierii” – tłumaczy profesor, który zajmuje się tymi kwestiami także w sensie organizacyjnym, gdyż jest przewodniczącym Komitetu Ergonomii PAN. Oprócz tego pracuje nad biopaliwami płynnymi, gazowymi, stałymi. „Na moim wydziale w zakresie inżynierii rolniczej zajmujemy się produkcją surowców do przetwarzania ich następnie w biopaliwa. Są to np. biogaz albo gaz biogeneratorowy, estry metylowe albo etylowe tłuszczy (olei roślinnych) bądź metanol lub etanol jako dodatki do paliw silnikowych. Biopaliwa stałe, np. brykiety, pelety wytwarzane są z drewna, słomy lub innych odpadów. Potrafimy tak przetworzyć materię biologiczną, aby mogła zastąpić tradycyjne nośniki energii takie jak gaz ziemny, olej napędowy z ropy naftowej, czy też węgiel. W zakres mojej pracy naukowej wchodzi też eksploatacja maszyn” - wylicza. Jak dodaje prof. Juliszewski, podstawowym forum współpracy uczelni rolniczych w Polsce jest AgEngPol, sieć naukowa grupująca wokół wspólnych zadań wszystkie ośrodki inżynierii rolniczej. Przewodniczącym tej sieci jest prof. Ryszard Hołownicki z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Uczeni zajmują się wspólnie opracowaniem ekspertyz, które przedstawiane są resortowi rolnictwa lub instytucjom zajmującym się produkcją i przetwórstwem surowców biologicznych. W każdej z uczelni rolniczych opracowuje się różne projekty. Główne problemy, nad jakimi pochylają się naukowcy to, jak wylicza rozmówca PAP, biopaliwa, oszczędna gospodarka energetyczna, agrofizyka i technologie informacyjne.
Źródło: PAP – Nauka w Polsce, Karolina Olszewska
Trzeci wykład
Dr inż. Renata Bieżanowska-Kopeć „Żywność na tle chorób cywilizacyjnych”
Renata Bieżanowska-Kopeć uzyskała stopień dr nauk rolniczych w zakresie technologii żywności i żywienia.Tematem rozprawy doktorskiej był: "Wpływ wybranych procesów na skład chemiczny i właściwości antyoksydacyjne nasion fasoli". Realizując pracę doktorską, pracowała równocześnie jako młodszy asystent w Oddziale Higieny Żywności i Żywienia WSSE w Krakowie. Obecnie zatrudniona jest w Katedrze Żywienia Człowieka i Dietetyki Wydziału Technologii Żywności Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie na stanowisku adiunkta naukowo-dydaktycznego.
Dr inż. Renata Bieżanowska-Kopeć aktywnie uczestniczy w badaniach naukowych, prowadzonych przez Katedrę Żywienia Człowieka i Dietetyki, we współpracy z innymi jednostkami badawczymi w kraju, dotyczących m.in. oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia różnych grup ludności oraz wpływu różnych procesów technologicznych na skład chemiczny i właściwości prozdrowotne żywności. Jest współautorem 45 publikacji i monografii naukowych oraz 63 doniesień konferencyjnych, o zasięgu krajowym jak i międzynarodowym. Za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki, uzyskała nagrodę zespołową III° Rektora Akademii Rolniczej w Krakowie. Dodatkowo była uczestnikiem wielu konferencji naukowych, na których prezentowała komunikaty naukowe, zarówno w formie posterów jak i referatów ustnych.
Dr inż. Renata Bieżanowska-Kopeć była wykonawcą projektów badawczych finansowanych przez NCN: „Biofortyfikacja wybranych warzyw w I i Se, z uwzględnieniem oddziaływania tych mikroelementów na wielkość i jakość plonu oraz ocena przyswajalności jodu i wybranych parametrów biochemicznych szczurów żywionych warzywami wzbogacanymi w jod” 2012-2016; ogólnopolskiego projektu edukacyjnego z zakresu żywności i żywienia, skierowanego do dzieci i młodzieży oraz osób starszych w wieku 65+:„ABC of Healthy Eating” 2015 r., finansowanego przez: Fondation D'entreprise Carrefour, a obecnie jest wykonawcą projektu: „Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce II” - współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach RPO WM 2014-2020. Uczestniczyła w pracach jury, zarówno podczas Konferencji Naukowej, jak również podczas Eliminacji Okręgowych Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Rolniczych (2016r., 2017r.), oraz Eliminacji Centralnych OWiUR (2019r.). Była ekspertem w projekcie Doctus oraz Komisji Oceny Projektów Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
W zakresie obowiązków dydaktycznych dr inż. Renaty Bieżanowskiej-Kopeć prowadziła zajęcia dla studentów z zakresu Technologii Gastronomicznej, Bromatologii, Podstaw Dietetyki, Dietetyki Pediatrycznej a obecnie Higieny i Toksykologii Żywności, Podstaw Żywienia Człowieka, Nowoczesnych Metod Kulinarnych w Dietetyce oraz Oceny Żywienia. Opracowywała nowe programy dydaktyczne z zakresu Nowoczesnych Metod Kulinarnych w Dietetyce oraz Oceny żywienia. Była promotorem 45 prac magisterskich i 30 inżynierskich, wielokrotnie wyróżnianych w konkursie im. Franciszka Nowotnego.
W ramach programu Erasmus+ prowadziła zajęcia dla studentów obcojęzycznych: Czechy - University of Life Science 2016 i 2018r.; Lativa - University of Agriculture, Faculty of Food Technology Jelgava 2017r., Portugalia - Polytechnic Institute of Beja 2019r.
Jest recenzentem artykułów naukowych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym oraz krajowym. Dr inż. Renata Bieżanowska-Kopeć prowadzi zakrojoną na szeroką skalę działalność popularyzatorską, przedstawiając szereg wykładów dotyczących racjonalnego sposobu żywienia, zarówno wśród Słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku na UR, Studiach Podyplomowych, jak również w licznych placówkach oświatowych, Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych w Krakowie, Klubach Seniora oraz mediach społecznościowych. Była członkiem Rady Wydziału Technologii Żywności Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja, a obecnie jest członkiem Wydziałowej Komisji Wyborczej WTŻ oraz uczestniczy w pracach Komisji Konkursowej ds. Awansów i Zatrudnienia Pracowników Niesamodzielnych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności. Pani dr inż. Renata Bieżanowska-Kopeć w lipcu 2019 r. za długoletnią służbę została odznaczona medalem srebrnym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Dr inż. Piotr Antkiewicz jest jednym z inicjatorów Szkoły Technologii Fermentacji oraz wielokrotnym przewodniczącym i członkiem komitetu naukowego i organizacyjnego. Tytuł doktora nauk rolniczych w zakresie Technologii Rolnej uzyskał w roku 1983 na podstawie nowatorskiej pracy doktorskiej pt.”Przydatność ziaren Triticale do otrzymywania słodów” (1983). Przez 44 lata pracował naukowo i dydaktycznie na Akademii, a później Uniwersytecie Rolniczym. W czasie swojej kariery zawodowej odbył wiele staży przemysłowych w browarze i słodowni, w gorzelni rolniczej oraz w zakładzie produkującym drożdże piekarskie. Wynikiem jego ścisłych kontaktów z przemysłem było ciągłe dążenie do zacieśniania współpracy między nauką i przemysłem – promował działania ukierunkowane na realizację wspólnych przedsięwzięć uczelni z zakładami produkcji słodowniczej i browarniczej. Organizował wielokrotnie seminaria i kursy szkoleniowe dla Zrzeszenia Gorzelników. W latach 1995-1999 pełnił rolę koordynatora regionalnego programu „TEMPUS”- JEP 09770 i 1411 w ścisłej współpracy z trzema ośrodkami akademickimi w Polsce(AR Wrocław, Politechnika Łódzka,Uniw.Warmińsko-Mazurski oraz 6-cioma ośrodkami zagranicznym (Instytut MAURICE Bruksela-Belgia, ENSAIA Nancy Francja, Technische Uniwersytet w Monachium, Heriott-Watt Uniw. w Edynburgu, Universita degli Studi dell Basilicata – Potenza Włochy, Universidate CatolicaPortuguesa w Porto Portugalia)..jpg)
