O Żydach w starowiejskim dworze Marsów

   Kolejną, ciekawą i udaną, muzealną ofertę wystawienniczą zaprezentowali młodzi limanowscy historycy, skupieni wokół Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej  oraz w tutejszym oddziale PTH.

   23 sierpnia 2012 roku, o godz. 17.00,w siedzibie limanowskiego muzeum, uroczyście została otwarta  wystawa  pt. „Świat, którego już nie ma … – 70-ta rocznica zagłady Żydów na Limanowszczyźnie”. Wybór tej pory roku, tj. miesiąca sierpnia, nie jest przypadkowy. Otóż 18 sierpnia 1942 roku miała miejsce akcja  likwidacji getta w Limanowej, 19 sierpnia 1942 r.  zlikwidowano getto w Mszanie Dolnej, natomiast 25 sierpnia, w obozie zagłady w Bełżcu, dokonano eksterminacji limanowskich Żydów. Ponad tysiącletnia obecność społeczności żydowskiej na ziemiach polskich  (w Limanowej od XVII wieku) została tragicznie i brutalnie przerwana przez Holocaust. Jednakże o historii współistnienia narodów: polskiego i żydowskiego pisać więcej nie zamierzam, albowiem wspomniana wystawa jest po to, by się z nią zapoznać!

   Na bogatą ekspozycję złożyły się eksponaty i walory pochodzące ze zbiorów Muzeum Ziemi Limanowskiej, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – Oddział Stara Synagoga, a także z kolekcji prywatnych: Stanisława Ociepki, Stanisława Rząsy, Stanisława Wcisły, Urszuli Antosz – Rekuckiej i Marka Sukiennika. Ponad pięćdziesiąt unikalnych fotografii związanych tematycznie z mieszkańcami Limanowszczyzny wyznania Mojżeszowego, zgromadzonych w archiwum „Okruchów pamięci”, udostępnił p. Stanisław Ociepka.

   Dzisiejszą popołudniową uroczystość uświetnili swą obecnością: Przewodnicząca Rady Miasta Pani Irena Grosicka i Burmistrz Miasta Limanowa Pan Władysław Bieda.

Obecni byli: radni miejscy, zaproszeni goście, pracownicy muzeum i członkowie PTH Oddział Limanowa oraz mieszkańcy Limanowej i okolicy. Nie mogło zabraknąć też delegacji Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Ziemia Limanowska”, zawsze wspierającego  takie chwalebne inicjatywy, tym razem w skromnym dwuosobowym składzie: Roman Szuszkiewicz i piszący te słowa.

   Słowo wstępne wygłosiła Pani Magdalena Dyląg, prezes limanowskiego oddziału PTH  i szefowa Muzeum. Następnie głos zabrał i wystawę oficjalnie otworzył Burmistrz Miasta Limanowa. Pani Przewodnicząca Rady gratulowała młodym historykom zapału do pracy i kolejnych pomysłów. Podziękowała także wszystkim, którzy przyczynili się swoją pracą i kolekcjami w ubogacenie ekspozycji. W drugiej, już mniej oficjalnej części spotkania, przy filiżance kawy lub herbaty (do wyboru) i pysznym cieście, można było uczestniczyć w interesującej prezentacji multimedialnej autorstwa członka PTH,  p. Tomasza Lisa, traktującej o dziejach współżycia obu narodów i ich tragicznego epilogu, czyli eksterminacji narodu żydowskiego. Pokłosiem była żywa dyskusja i wymiana opinii.

   Otwarcie wystawy zostało poprzedzone ważną uroczystością o charakterze religijnym, która miała miejsce na limanowskim kirkucie (kierkowie) o godz. 16.00. Zaproszona z Krakowa delegacja Żydów z Panem Tadeuszem Jakubowiczem – prezesem Gminy Wyznaniowej Żydowskiej na czele (pośród nich był obecny także rabin ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej) odmówiła kadisz ( w języku jidysz: Kadesz) – żydowską modlitwę zbiorową, interpretowaną i uważaną przez niektórych jako modlitwę za zmarłych. Z ramienia władz samorządowych w uroczystości uczestniczyła Przewodnicząca Rady Miasta, Pani Irena Grosicka. Reprezentanci limanowskich mieszczan zapalili znicze, natomiast Żydzi położyli kamień na macewie, jak to jest w ich zwyczaju. Głos zabrał przewodniczący Gminy, Pan Tadeusz Jakubowicz, który podziękował za tę inicjatywę, możliwość wspólnej modlitwy - po wielu latach - na żydowskim cmentarzu i pogratulował wystawy. Zaproponował ponadto, aby tę ofertę rozszerzyć na sąsiednie miasta i miejscowości. Niewykluczone zatem, iż limanowska wystawa zagości w Stołecznym Królewskim Mieście – Krakowie.

   Zachęcam do obejrzenia wystawy. To kawał naszej wspólnej przecie historii.

A młodym historykom z muzeum i PTH gratuluję. Tak trzymać!