20 lutego 2013 r. w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza odbyła się konferencja prasowa poświęcona kolejnym wynikom prac mających na celu identyfikację ofiar terroru komunistycznego.
W konferencji udział wzięli: Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński, Rektor Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Andrzej Ciechanowicz, Andrzej Kunert – Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Krzysztof Szwagrzyk – pełnomocnik Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego, Andrzej Ossowski – IPN/Pomorski Uniwersytet Medyczny, Łukasz Szleszkowski i Agata Thannhaeuser z Zakładu Medycyny Sądowej we Wrocławiu, Tomasz Kupiec z Instytutu Ekspertyz Sądowych z Krakowa.
Na konferencji podano nazwisko kolejnych ofiar reżimu komunistycznego zidentyfikowanych w wyniku prac ekshumacyjnych prowadzonych od lata 2012 roku w kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Są to: Tadeusz Pelak, Bolesław Budelewski, Stanisław Abramowski i Stanisław Kasznica.
Tadeusz Pelak (1922–1949), ps. „Junak”, porucznik Armii Krajowej / Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. W konspiracji ZWZ/AK od 1941 r. W okresie okupacji niemieckiej służył w oddziale dyspozycyjnym Kedywu pod dowództwem: cichociemnych ppor. Jana Poznańskiego „Ewy”, ppor. Stanisława Jagielskiego „Sipaka”, ppor. Czesława Piaseckiego „Agawy” i mjr Hieronima Dekutowskiego „Zapory”.W lipcu 1944 r., zgodnie z rozkazem mjr „Zapory”, zaniechał konspiracyjnej działalności po wkroczeniu wojsk sowieckich na teren Lubelszczyzny. Prowadził restaurację w Halinówce, w której znajdował się punkt kontaktowy wszystkich pododdziałów zgrupowania. Niespełna rok później, w maju 1945 r., wraz z grupą Tadeusza Orłowskiego „Szatana” wziął udział w akcji na posterunek MO w Nałęczowie. Wkrótce dołączył do odtworzonego zgrupowania mjr. Dekutowskiego. Jesienią 1945 r. i w lutym 1947 r. skorzystał z amnestii ogłoszonych przez komunistyczną władzę. Latem 1947 r. mjr „Zapora” kwaterował w domu jego rodziców. W tym czasie został wyznaczony do pierwszej grupy, która miała opuścić Polskę, wraz z mjr. „Zaporą”, kpt. Stanisławem Łukasikiem „Rysiem”, por. Romanem Grońskim „Żbikiem”, por. Arkadiuszem Wasilewskim „Białym”, ppor. Edmundem Tudrujem „Mundkiem” i ppor. Jerzym Miatkowskim „Zawadą”. Wszyscy zostali zatrzymani 16 września 1947 r. przez funkcjonariuszy UB w Nysie. Przez ponad rok przechodził brutalne śledztwo połączone z torturami. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 15 listopada 1948 r. skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 7 marca 1949 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Zginął razem z mjr. H. Dekutowskim „Zaporą”, kpt. S. Łukasikiem „Rysiem”, por. R. Grońskim „Żbikiem”, por. A. Wasilewskim „Białym”, ppor. E. Tudrujem „Mundkiem” i ppor. J. Miatkowskim „Zawadą”.
Bolesław Budelewski (1910–1948), pseudonim „Pług”, żołnierz Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W okresie okupacji niemieckiej żołnierz Obwodu AK Ostrołęka. Od stycznia 1946 r. w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym, dowódca kompanii terenowej NZW w gminie Troszyn, podlegającej Komendzie Powiatu „Orawa” (Ostrołęka). 24 lipca 1947 r. ujęty przez funkcjonariuszy UB pod zarzutem działalności w strukturach NZW. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 5 maja 1948 r. skazany na karę śmierci. Zamordowany 15 lipca 1948 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Stanisław Abramowski (1922–1948) pseudonimy „Bury” i „Partyzancik”, żołnierz Armii Krajowej, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz Narodowych Sił Zbrojnych (Narodowego Zjednoczenia Wojskowego), żołnierz oddziałów partyzanckich „Mściciela” (WiN) oraz „Orła” (NSZ-NZW).
W okresie okupacji niemieckiej był żołnierzem Obwodu AK Mińsk Mazowiecki. Po zakończeniu II wojny światowej został wcielony do 15 pp „ludowego” Wojska Polskiego, skąd zdezerterował w 1945 r. W połowie 1946 r. wstąpił do Zrzeszenia WiN. Walczył w oddziale Janusza Kotowskiego „Mściciela” (OP „Pogoń”), działającym w powiatach Siedlce, Węgrów i Mińsk Mazowiecki. Uczestniczył w wielu akcjach bojowych z zakresu samoobrony przed komunistycznym aparatem represji. 31 marca 1947 r. ujawnił się przed komisją amnestyjną. Od czerwca 1947 r. wznowił działalność konspiracyjną. 26 kwietnia 1948 r. został ujęty przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, orzekającego na sesji wyjazdowej w Kałuszynie, 21 lipca 1948 r. skazany na karę śmierci. Zamordowany 30 lipca 1948 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Stanisław Kasznica (1908–1948), pseudonimy „Maszkowski”, „Przepona”, „Wąsal”, „Wąsowski”, „Stanisław”, „Stanisław Piotrowski”, porucznik Wojska Polskiego, podpułkownik i komendant Narodowych Sił Zbrojnych, kawaler orderu Virtuti Militari V klasy i Krzyża Walecznych (dwukrotnie). Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Poznańskim. Działacz „Bratniej Pomocy”. Od 1934 r. działacz Obozu Narodowo-Radykalnego, członek Organizacji Polskiej – tajnej struktury kierowniczej ONR. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 roku. Konspiracyjną działalność niepodległościową rozpoczął w szeregach Grupy „Szańca”, wywodzącej się z przedwojennego ONR- „ABC”. Członek powołanego na przełomie lat 1939–1940 Komisariatu Cywilnego, kadrowej organizacji obozu narodowego, której celem było przygotowanie administracji na wyzwolonych spod okupacji terenach Polski. Po utworzeniu NSZ pełnił funkcję szefa Administracji Ogólnej w strukturach Służby Cywilnej Narodu. Od jesieni 1943 r. członek Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Od września 1944 r. do stycznia 1945 r. komendant Okręgu NSZ Częstochowa, następnie od stycznia do sierpnia 1945 r. komendant Inspektoratu „Zachód” NSZ-OP. Od czerwca 1945 r. szef wywiadu OP, a od sierpnia 1945 r. p.o. komendanta głównego NSZ-OP. Na przełomie 1945 i 1946 r. wraz z grupą kadry NSZ-OP wszedł do NZW. 15 lutego 1947 r. aresztowany w Zakopanem przez funkcjonariuszy Departamentu III MBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 2 marca 1948 r. skazany na karę śmierci. Zamordowany 12 maja 1948 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Na koniec konferencji dr Krzysztof Szwagrzyk zwrócił się z apelem do mediów:
(…) chciałbym odnieść się do szumu medialnego, który kilka tygodni temu przetoczył się przez nasz kraj o tym, że udało się odnaleźć i zidentyfikować szczątki Rotmistrza Witolda Pileckiego.
Szanowni Państwo, skąd informacja o tym, że szczątki naszego bohatera narodowego są pochowane na „Łączce”?
Do niedawna nie mieliśmy pewności czy tak jest. Wiedzieliśmy o tym , że pochówki na „Łączce”(na Powązkach Warszawskich) rozpoczęły więzienia( nie tylko Mokotowskie) wiosną roku 1948. Dzisiaj przedstawiliśmy Państwu cztery zidentyfikowane ofiary komunizmu.
Stanisław Kasznica został stracony 12 maja 1948, Rotmistrz Witold Pilecki dwa tygodnie później- 25 maja tego roku, a to oznacza wszelkie podstawy do tego, żeby uznać, że szczątki Rotmistrza Pileckiego znajdują się na „Łączce”. I to jest tylko kwestia czasu, kiedy uda nam się je odnaleźć i zidentyfikować.
Na to jednak potrzeba czasu i- powiem czego jeszcze- spokoju. Tutaj nie ma „drogi na skróty”, tutaj nikt nie darowałby sobie, ani Państwo nam, żebyśmy w naszych pracach się pomylili.
Korzystając z możliwości rozmowy z mediami, apeluję do wszystkich Państwa o to, by, zanim nie będzie kolejnej konferencji prasowej Instytutu Pamięci Narodowej, nie podejmować próby ustalenia pewnych faktów, których nie ma.
Źródło: solidarni2010.pl
